Toekomst minder onzeker door de Leergang Scenario Denken
‘De toekomst is van ons, we kunnen onze eigen toekomst maken’, zegt Dr. T.L. Tessa Cramer. De intro van de leergang Scenario Denken is gestart en de toon is gezet. Drie dagen lang duiken 50 waterschappers in het fenomeen scenariodenken. Het is duidelijk dat de toekomst onzeker is, maar hoe ga je daarmee om? De leergang vond plaats op een inspirerende locatie in Lunteren, georganiseerd door de Unie van Waterschappen, KWR Water Research (KWR) en het Waterschapshuis (hWh).
Sfeerimpressie van Leergang Scenario Denken
Wat is scenario denken?
‘Scenariodenken is een manier om de toekomst te verkennen, de zaken die we weten en de zaken die we niet weten met elkaar te verbinden en daar op een systematische manier mee om te gaan’, vertelt Andrew Segrave van KWR Water Research Institute. Uitdagingen die op de waterschappen afkomen, zoals digitale innovaties, duurzaamheid, klimaatverandering, vragen continue onze aandacht. Daarom is het van belang niet alleen bezig te zijn met de dag van vandaag: ook die van morgen en de verre toekomst.
Scenariodenken pas je eigenlijk pas toe als er veel complexiteiten en onzekerheden zijn in de toekomst waardoor het doortrekken van trends ontoereikend is. Het is meer dan een methode, het is een manier van denken. Er zijn verschillende keuzes te maken in het scenariodenken, voordat je een specifieke methode of aanpak kiest. Gedurende drie dagen hebben de 50 deelnemers (1) hun eigen tijdsperspectief en toekomstperspectief in kaart gebracht; (2) kennis gemaakt met verschillende methodes voor scenarioplanning, en (3) in werksessies nagegaan hoe je voor impact kan zorgen door de opbrengsten van scenariodenken in te bedden in de praktijk van het waterschap. Welke toekomstperspectieven hebben andere collega’s binnen de waterschappen? En hoe ziet die toekomst er dan uit? En hoe ga je om met de onzekerheden die de toekomst biedt? In de leergang kregen deelnemers antwoord op deze vragen.
Waarom de leergang Scenario Denken?
Marije Stronks, adviseur digitale transformatie bij het Waterschapshuis, benadrukt dat het belangrijk is om na te denken over de toekomst. Maar hoe doe je dat? Hoe vorm je een beeld van de toekomst, rekening houdend met de vele onzekerheden? Om dit helder te krijgen is de Leergang Scenario Denken in het leven geroepen. De waterschappen gaan hier samen mee aan de slag, omdat hun uitdagingen en toekomstscenario’s vaak hetzelfde zijn, of overlappen. ‘Door gezamenlijk aan de slag te gaan met scenariodenken gaan we als waterschappen een gemeenschappelijke taal spreken’, legt Fieke Schoonis van Waterschap Brabantse Delta uit.
De meerwaarde van gezamenlijk oppakken zit in het samen sparren en niet het wiel opnieuw hoeven uitvinden. Dat bevestigt ook een deelnemer: ‘Soms heb ik binnen mijn waterschap het gevoel dat we met een kleine club zijn. Tijdens deze leergang merk ik dat de groep gelijkgestemden veel groter is dan ik van tevoren had gedacht. Hier staan de neuzen dezelfde kant op’.
Hoe nu verder?
Dit is niet de eerste keer dat de leergang wordt georganiseerd. In 2022 heeft de leergang al een keer plaatsgevonden. Naar aanleiding van de leergang is er een community ontwikkeld, met het doel kennis te blijven delen en stappen te zetten in de juiste richting. Erik Deiman van Waterschap Zuiderzeeland heeft in 2022 deelgenomen en vertelt over zijn ervaringen: ‘Ik ging weg bij de leergang met veel inspiratie! De onzekerheden en de ongemakken krijgen met scenariodenken een gezicht. Naast dat ik terugkijk op een leuke en bijzondere ervaring, ben ik samen met de community aan de slag gegaan. We hebben meerdere terugkomdagen gehad. We hebben een heel interessant gesprek gehad met een groot aantal dijkgraven, daarbij merk je dat scenariodenken door hen als middel wordt gezien om het gesprek op politiek niveau te voeren, wat normaal niet zou kunnen. Ook zijn we bij de KDW geweest met de vraag hoe gaan we verder met scenariodenken. Voor mij stond een vraag centraal afgelopen jaar: wat pak ik op, wat pakken wij op en hoe doe je dat? Je moet een goede opdracht hebben en ook de tijd hiervoor hebben. Dat doe je niet even tussendoor. Zeker als je verder weg wilt kijken, heb je tijd en ruimte nodig’. Laura Huigens van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden vult aan: ‘daarnaast zijn er soms onderwerpen waarbij ik de inspiratie niet binnenshuis kan zoeken, maar juist buiten mijn waterschap. Dat vond ik binnen de community’. De bestaande community wordt nu aangevuld met ‘nieuwe lichting’ en samen met de Unie van Waterschappen wordt de community verder vormgegeven.
Meer weten? Neem dan contact op met Lynn Gerritsen van het Waterschapshuis (l.gerritsen@hetwaterschapshuis.nl)